UPRAWNIENIA WYNIKAJĄCE Z ART. 47C USTAWY [1] (POZA KOLEJNOŚCIĄ) 

DO KORZYSTANIA POZA KOLEJNOŚCIĄ ZE ŚWIADCZEŃ OPIEKI ZDROWOTNEJ ORAZ Z USŁUG FARMACEUTYCZNYCH UDZIELANYCH W APTEKACH MAJĄ PRAWO: 

• kobiety w ciąży;
• osoby ze znacznym stopniem niepełnosprawności;
• osoby niepełnoletnie u których stwierdzono ciężkie i nieodwracalne upośledzenie albo nieuleczalną chorobę, powstałą w prenatalnym okresie rozwoju dziecka lub w czasie porodu;
• osoby niepełnosprawne ze wskazaniem konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby;
• Zasłużeni Honorowi Dawcy Krwi;
• Zasłużeni Dawcy Przeszczepu;
• inwalidzi wojenni lub wojskowi;
• żołnierze zastępczej służby wojskowej;
• cywilne niewidome ofiary działań wojennych;
• kombatanci;
• działacze opozycji antykomunistycznej i osoby represjonowane z powodów politycznych;
• osoby deportowane do pracy przymusowej;
• uprawnieni żołnierze lub pracownicy, których ustalony procentowy uszczerbek na zdrowiu wynosi co najmniej 30%;
• weterani poszkodowani, których ustalony procentowy uszczerbek na zdrowiu wynosi co najmniej 30%;
• dawcy krwi, którzy oddali co najmniej 3 donacje krwi lub jej składników, w tym osocza po chorobie COVID-19 – na podstawie zaświadczenia, 
• żołnierze zawodowi, w przypadku korzystania ze świadczeń w podmiotach leczniczych, dla których podmiotem tworzącym lub nadzorowanym jest Minister Obrony Narodowej;
• żołnierze pełniący terytorialną służbę wojskową, w przypadku korzystania ze świadczeń udzielanych w podmiotach leczniczych, dla których podmiotem tworzącym lub nadzorowanym jest Minister Obrony Narodowej;
• osoby, które legitymują się zaświadczeniem, o którym mowa w art. 67zb (świadczenia kompensacyjne) ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta, przez okres wskazany w tym zaświadczeniu, nie dłużej niż 5 lat od dnia wydania zaświadczenia.

OSOBY TE MAJĄ PRAWO REALIZACJI ŚWIADCZENIA:

• w dniu zgłoszenia lub – gdy nie jest to możliwe – w innym uzgodnionym terminie poza kolejnością przyjęć wynikającą z prowadzonej listy oczekujących;
• w terminie nie późniejszym niż w ciągu 7 dni roboczych od dnia zgłoszenia w przypadku wizyt u specjalisty.

PRAWO DO KORZYSTANIA POZA KOLEJNOŚCIĄ ZE ŚWIADCZEŃ OPIEKI ZDROWOTNEJ NIE OZNACZA:

• prawa do swobodnego wyboru konkretnego lekarza specjalisty czy lekarza udzielającego świadczeń w szpitalu,
• prawa obowiązującego jedynie przy pierwszorazowej wizycie celem udzielenia świadczenia – prawo to winno być respektowane każdorazowo, chyba, że jego terminowość wynika z indywidualnego procesu leczenia ustanowionego przez lekarza prowadzącego,
• prawa do pierwszeństwa w kolejce do rejestracji na dane świadczenie medyczne - pierwszeństwo w kolejce do „okienka rejestracyjnego” stanowi indywidualną normę wynikającą z regulaminu danego podmiotu leczniczego.

UPRAWNIENIA WYNIKAJĄCE Z ART. 57 USTAWY (BEZ SKIEROWANIA) 

DO KORZYSTANIA BEZ SKIEROWANIA ZE ŚWIADCZEŃ OPIEKI ZDROWOTNEJ MAJĄ PRAWO: 

• osoby ze znacznym stopniem niepełnosprawności;
• osoby niepełnoletnie u których stwierdzono ciężkie i nieodwracalne upośledzenie albo nieuleczalną chorobę, powstałą w prenatalnym okresie rozwoju dziecka lub w czasie porodu;
• osoby niepełnosprawne ze wskazaniem konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby;
• inwalidzi wojenni lub wojskowi;
• żołnierze zastępczej służby wojskowej;
• cywilne niewidome ofiary działań wojennych;
• kombatanci;
• działacze opozycji antykomunistycznej i osoby represjonowane z powodów politycznych;
• osoby deportowane do pracy przymusowej;
• uprawnieni żołnierze lub pracownicy, w zakresie leczenia urazów lub chorób nabytych podczas wykonywania zadań poza granicami państwa oraz uprawnieni żołnierze lub pracownicy, których ustalony procentowy uszczerbek na zdrowiu wynosi co najmniej 30%;
• weterani poszkodowani, w zakresie leczenia urazów lub chorób nabytych podczas wykonywania zadań poza granicami państwa oraz weterani poszkodowani, których ustalony procentowy uszczerbek na zdrowiu wynosi co najmniej 30%;

PONADTO SKIEROWANIE NIE JEST WYMAGANE DO ŚWIADCZEŃ:

• ginekologa i położnika;
• dentysty;
• wenerologa;
• onkologa;
• psychiatry;
• dla osób chorych na gruźlicę;
• dla osób zakażonych wirusem HIV;
• w zakresie leczenia uzależnień:

• dla osób zgłaszających się z powodu uzależnienia,
• dla osób zgłaszających się z powodu współuzależnienia - osób spokrewnionych lub niespokrewnionych z osobą uzależnioną, wspólnie z nią zamieszkujących i gospodarujących, oraz osób, których stan psychiczny powstał na skutek pozostawania w związku emocjonalnym z osobą uzależnioną; 
• psychologicznych, psychoterapeutycznych i środowiskowych dla dzieci i młodzieży.

Podstawa prawna

[1] Ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U. 2024 poz. 146)